|
|
|
|
|
|
57. Alay Tarihi
|
|
|
|
«
|
|
|
|
| |
|
• Çanakkale Cephesi (2.Bölüm)
| |
|
Paylas
|
20 Aralık 1915 saat 03:30 sıralarında Cesaret Tepesi civarındaki iki lağımın İngilizler tarafından patlatıİmasından sonra çıkan gürültü, birliklerimizin gözünü açmış; ileri atılan birliklerimiz hiçbir direnmeyle karşılaşmadan, en ileri mevzileri ele geçirmişlerdi. Buradan ileri sürdükleri keşif kollarıyla, İngiliz siperlerinin boşaltılmış olduğunu görmüşlerdi. Bu durum, kısa sürede bütün cephede duyulmuş; harekete geçen Türk birlikleri, İngilizlerin boşalttığı ilk hat siperlerini ele geçirmişlerdir.
Böylece, Anafartalar' daki tahliye, başarıyla tamamlanmış ve 20 Aralık 1915 saat 01:30'da mevzilerde kimse kalmamıştır. Arıburnu kesimindeki tahliye de, aynı biçimde yürütülmüş ve son İngiliz Layter'i, 20 Aralık 1915 saat 04:10'da kıyıdan ayrılmıştır.
İngilizler, bu boşaltma sırasında, 8/9 Aralık 1915'ten 20 Aralık 1915 günü Saat 05:00'e kadar, Arıburnu ve Anafartalar bölgesinden toplam olarak 83.048 er ve subay, 186 top, 1.697 atlı araba, 21 motorlu araç, 4.695 at ve katırı gemilere bindirerek götürmüş; hiç zayiat vermemişlerdir.
İngilizler, tahliye sırasında tüm silah, araç ve gereçlerini götürmeye çalışmış; kalanlarını da tahrip etmek İstemiş ve hatta, gemilerden açtığı top ateşleriyle kalanları kullanılmaz duruma getirmeye çalışmıştır. Fakat bizim amacımız, zaten ganimet elde etmek değil, düşmanı de geçirmekti. O ise, uçup gitmişti.
İngilizler aylarca uğraşmış, Türkleri yerinden kıpırdatamamış, bütün imkanlarını kullanmış bir karış toprak alamamıştı. Fakat kaçmakta gösterdikleri bu hüner, her türlü takdirin üstünde idi.
Anafartalar Grubu Komutanı Albay Mustafa Kemal, 10 Aralık 1915 günü hastalandığından, tedavi ve istirahat İçin İstanbul'a hareket etmişti. Albay Mustafa Kemal, İngilizlerin Anafartalar ve Arıburnu cephelerini boşaltması sırasında grup komutanı olarak görevi başında bulunsaydı, belki de kendine özgü ön sezisi ve ileri görüslülüğüyle Anafartalar Grubu kıtalarına aldıracağı düzenler, yaptıracağı hareketlerle bu çekilmenin bu derecede başarılı olmasına engel olabilirdi. Mustafa Kemal'in muharebe alanlarındaki yaşantısına bakarak, buna olumlu karşılık vermemiz gerekir. Çünkü, Mustafa Kemal, hiçbir durumu raslantıya bırakmayan, her konuda gerekli en ayrıntılı olasılıklara önem ve değer veren kişiliğiyle, kendini kabul ettirmiş büyük bir komutan ve yöneticiydi. O'nun cepheden ayrılmış bulunması, İngiliz kuvvetleri için büyük bir şanstı.
Biz, kaçan İngilizleri yakalayamadık diye hala üzülelim. Onlar ise, evvelâ 18 Mart Çanakkale deniz savaşında ve arkasından bu Gelibolu Harekâtında uğradıkları mağlubiyetin acısını hiçbir zaman unutamayacaklardır. Çanakkale'de Türk cesareti, İngiliz soğukkanlılığını; Türk azmi, İngiliz İnadım; Türk vatanseverliği, İngiliz gururunu yenmiştir.
19/20 Aralık 1915 tarihinde düşmanın çekildiğinin anlaşılması üzerine, 57 nci Piyade Alayı ilerleyerek Arıburnu ile İhraç İskelesi batısında ki burun noktasına kadar bütün siperleri elde etmiş ve kıyıya yanaşmıştır. 19 ncu Tümen, Sazlıdere'den Haintepe'ye kadar olan kıyı bölgesini tutmuştur. Ayrıca 57 nci Piyade Alayı bir bölüğü ile de Haintepe ve çevresini tutmuştur. 21 Aralık 1915 tarihinde 57 nci Piyade Alayına verilen bölge 4 ncü Piyade Bölüğü tarafından tutulmuştur.
27 Aralık 1915 tarihinde Padişah tarafından, yapmış olduğu üstün hizmet ve kahramanlıklarının nişanesi olarak 57 nci Piyade Alayının Sancağına Gümüş ve Altın Harp Madalyaları verilmiştir.
27 Aralık 1915 tarihinden itibaren 57 nci Piyade Alayı ileri karakolda bulunan bölükler hariç Kurtdere'sinde eğitime başladı. 11 Ocak 1916 tarihinde 19 ncu ve 20 nci Tümenlerin iştirakiyle 15 nci Kolordu meydana getirildi. 19 ncu Piyade Tümenine, Kolordu Komutanlığının emri ile 19 Ocak 1916 tarihinde Uzunköprü'ye hareket İçin hazır olması emredildi.
57 nci Piyade Alayı 20 Ocak 1916 tarihinde Uzunköprü doğrultusunda saat 07:00'de Bigalı'nın kuzey sırtlarmdaki ordugâhından hareket etmiş ve 27 Ocak 1916 tarihinde Keşan'a varmıştır. 30 Ocak 1916 tarihinden itibaren eğitime başlamıştır. 57 nci Piyade Alayı, 8 Şubat 1916 tarihinde Keşan bölgesinde Ordu Komutanı Liman Von Sanders Paşa tarafından denetlendi.
7-8 Mart 1916 tarihinde Keşan'dan Çelebi Köyüne hareket etti ve orada yerleşerek eğitim faaliyetleri İle meşgul oldu. Bu sırada alayın mevcudu 54 subay ve 2741 Er idi.
57 nci Piyade Alayı 25 Nisan 1916 tarihinde Çelebi Köyü' nün kuzey doğusunda toplanarak, Alay sancağına padişah tarafından "25 Nisan 1915 tarihinde Çanakkale'de Arıburnu bölgesine yapılan çıkarmada düşman kuvvetlerinin ilerlemesine ve Kocaçimen Tepelerinin düşman eline geçmesine aynı gün yaptığı çabuk hareket ve şiddetli taarruz nedeni İle engel olmak ve aylarca düşman karşısında mevzilerde kalarak kahramanca muharebeler yapmak sureti ile gösterdiği olağanüstü yiğitlik ve yararlığa karşılık" verilen nişanlar, merasimle Alay Sancağına takılmış ve resmi geçit yapılmıştır.
Daha sonra 57 nci Piyade Alayı Çelebi Köyünden Kuruçeşme'ye gelerek Ordugâha geçmiştir. 3 Temmuz 1916 tarihinde Başkomutan vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından teftiş edildi. 14 Temmuz 1916 tarihine kadar eğitim faaliyetleri ile meşgul oldu.
57 nci Piyade Alayı, 19 ncu Tümen Komutanlığının emri ile, Uzunköprü doğrultusunda hareket ederek 21 Temmuz 1916 tarihinde Uzunköprü İstasyonunun kuzey yamacında ordugâha geçti.
57 nci Piyade Alayı, Çanakkale'de büyük bir zafer kazandı. Ama bunu düşmanın üstün silahlarına karşı canlarını, kanlarını ortaya koyarak kazandılar. Bir neslin gürbüz gençliğini orada gömerek kazandılar. Pek çok eksikliklerine ve olanaksızlıklarına karşın, en modern silah ve araçların desteğine dayanan üstün İngiliz kuvvetlerini, bulunduğu dar bir kıyı şeridi içinde kalmaya mecbur ettiler ve hatta onu karaya çıktığına pişman ettiler.
Çanakkale Savaşı Birinci Dünya Harbinin kaderini bir çok yönleriyle değiştirmiştir ki; en önemlisi Türk milletinin eski kuvvet ve kudretini muhafaza ettiğini göstermiş, can çekişen bir imparatorluk içinde kahraman bir milletin varlığını meydana koymuş ve dünya milletlerine de bunu bir kere daha kabul ettirmiştir.
Gnkur ATASE Arşivi : No. 7/9602-181/1 Harp Ceridesi.
Gnkur ATASE Arşivi :No. 5/2453, Kls.3964, Dos. H-7, F. 1/8,1/13,1/15.
Gnkur ATASE Arşivi : No. 5/2453, Kls.3964, Dos. H-8.F. 1/4, 1/6. 1/8.
GüNESEN. Fikret : Çanakkale Savaşları, Sy: 135.
Mustafa Kemal : Arıburnu Muharebeleri Raporu
Gnkur ATASE Arşivi : 5384 -H-3 (1-16).
Gnkur ATASE Arşivi : 7/9602-183-1. Harp Ceridesi
BARIŞ. Yusuf İzzetin : Çanakkale Savaşları.
Gnkur ATAŞE Arşivi : 7/9602-183-1 .Harp Ceridesi.
Bu Yazı 16534 kere okunmuştur.
|
|
| |
|
|
Çanakkalede Bir Grup Subay
|
|
|
|
Türk Askerleri gezde ve gözde hedeflerine ateş açıyor (1915)
|
|
|
|
Siper Kazan Anzak Askerleri ve Subaylar
|
|
|
|
Türk Birliklerinin ANZAKLAR' a Taarruzdan Önceki Bekleyişi
|
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Sitede yayınlanan her türlü yazı, haber, resim, şiir, müzik ve videonun izinsiz kullanılması, yayınlanması yasaktır.
|
|
|
|
|
 |
