ANA SAYFA     HAKKIMIZDA     MÜZE     ŞEHİTLERİMİZ     DOKÜMAN ARŞİVİ     FOTOĞRAF ARŞİVİ     GEZİ     YAZARLARIMIZ     İLETİŞİM  
 
  Müze  
  1. Dünya savaşı  
  İtilaf Dev. Savaş Planları  
  Ordular  
  Savaşa Girmemiz  
  Komutanlar  
  Çanakkale Savaşı  
  Deniz Savaşları  
  Hava Savaşları  
  Kara Savaşları  
  Cephede Koşullar  
  Gaz Kullanıldı mı?  
  Savaşın Sonuçları  
  Savaşın Etkileri  
  Çanakkale ve Yahudiler  
  Şehitlerimiz  
  Gazilerimiz  
  57. Alay Tarihi  
  Asker Mektupları  
  Anzaklar  
  Arşivlerde Çanakkale  
  Çanakkale Gençlik ve Sporcular  
  Asker İmamlar  

Sitede Ara


 

57. Alay Tarihi

« Geri   

    57 nci Piyade Alay Sancağı     Balkan Savaşı
    Çanakkale Cephesi (1.Bölüm)     Çanakkale Cephesi (2.Bölüm)
    Filsitin Cephesi     Galiçya Cephesi
    Trablusgarp Cephesi
 

Çanakkale Cephesi (2.Bölüm)

   Paylas

Başkomutan Vekili Enver Paşa, 11 Mayıs'ta Çanakkale Cephesine gelerek her iki cepheyi de denetledi. Sonra Ordu Komutanı ile fikir birliği içinde 19 Mayıs günü Arıburnu Cephesinde taarruz edip düşmanı denize dökmeye karar verdi. Bütün hazırlıkların yapılması için Tümen Komutanlıklarına emir verildi. İstanbul'dan takviye birlik olarak, 19 Mayıs günü yapılması kararlaştırılan genel taarruzda asıl taarruz gücünü teşkil edecek vurucu kuvvet olan 2 nci Tümen gönderildi. 19 Mayıs günü için planlanan Arıburnu taarruzunda fiilen veya dolaylı olarak yer alan kuvvetin genel toplamı 50.000 kişi idi.
19 Mayıs'ta yapılan ve bütün cephede dört tümenle bir baskın taarruzu olarak planlanıp 3,5 km.lik çok dar şeritlerden gündüz de devam ettirilen bu harekât, Çanakkale Muharebelerinin cidden müstesna olaylarından birisidir. Karşılıklı durumun tam anlamıyla siperler arası mücadeleye dönüştüğü ve buna göre hareket edilmesi bütün sorumlu komutanlarca ortaklaşa kararlaştırılmış olmasına rağmen, ters bir karar ve başarısızlığı belli bir sistem uygulanmıştır. Kolordu Komutanı Esat Paşa tek bir hedefe taarruz edilmesini istiyordu. 5 nci Ordu Komutanı Liman Von Sanders Paşa, bu makul ve gerçekçi teklifi reddederek, bütün cepheye taarruz edilmesini emretti. Bunun üzerine ANZAK Kolordu Komutanı defterine şunları yazmıştı: "Şayet Türkler hep birlikte bir noktaya hücum etmiş olsalardı, cepheyi yarmaları muhakkaktı." Böylece Sanders Türk Ordusunun bir başarısını daha önlemiş oluyordu.

Liman Von Sanders Paşa'nın düzeniyle yapılan bu savaştan bir netice alınamadı. 6,5 saat gibi kısa bir taarruz süresinde Türk birliklerinin muharip mevcudu %30 oranında eridi. Zayiatın toplum sayısı 10.000 kişi idi ve bu korkunç bir rakamdı. Bir anda ve daracık taarruz şeritlerinde binlerce insan feda edilmiş, pervasızca ateşe atılan yiğit Mehmetçikler birbiri üstüne düşerek şehit olmuş ve hiçbir sonuç elde edilememiştir. Çanakkale'de yaşanan en kanlı gündü bu....

Bu harekâtta 57 nci Piyade Alayı, birinci hatta ve 64 ncü Piyade Alayının solunda olarak taarruz cephesini tamamlıyordu. 57 nci Piyade Alayına verilen görev, karşısındaki düşmanı Korkuderesi'ne dökmek ve doğu kanadı ile temasta bulunduğu 5 nci Tümenin taarruzlarını kolaylaştırmaktı. Bu alaydan otuz kişilik bir fedai müfrezesi seçilecek ve iç kanattan düşman mevzileri arasına sızarak Korkuderesi'ne ilerleyecek, burada her iki alayın cephesinden çekilecek düşmanın gerisini kesecekti.

Tümen, tam saat O3:3O'da hücuma kalktı. 64 ncü ve 57 nci Piyade Alayının 2 nci ve 3 ncü Taburları siperlerden çıkarak karşılarındaki düşmana baskın suretiyle hücum yaptılar. İlk adımda düşman siperlerine girildi. Kısa ve kanlı bir boğuşmadan sonra girilen siperler tamamen temizlenerek yerleşildi. 57 nci Piyade Alayının sol cenahında bulunan 1 nci Taburu baskın hareketine giriştiği sırada Merkeztepe ve boyun yönündeki düşmanın piyade ve topçu ateşlerine maruz kalmıştır. Düşmanın taarruzlarına karşı bu siperlerin kuvvetli olarak elde tutulması için 57 nci Piyade Alayı gerekli tedbirleri alarak, tahkimata başladı.

5 nci Tümen de tam saatinde ve her iki ileri hat alayı ile birlikte hücuma başladı. Fakat, düşman daha önce uyandırılmış ve kuşkulandırılmıştı. Korkunç bir makineli tüfek ve piyade ateşi ile karşılaşıldı. Birlikler, ağır zayiatı göze alarak hücumu sürdürmeye çalıştılar. Hücum dalgalan düşmanın ateş barajına çarptıkça düşüyor ve geriden gelenler şehit ve yaralı arkadaşlarını pervasızca aşarak düşman siperlerine atılıyorlardı. Bu tümenin gece hücumu kanlı başlamış ve aynı şekilde hiç değişmeden devam etmişti.

19 Mayıs harekâtında asıl taarruz grubunu teşkil eden ve bu harekâtın yükünü taşıyacak olan 2 nci Tümen, daha hazırlık döneminde başarı şansını yitirmiş durumdaydı. Saat O3:3O'da başlayan hücumda birinci hat alaylarının birer taburu ileriye atıldılar. İlk hücum kademesinde bulunun birlikler daha birkaç adım atmış İken ani ve çok şiddetli bir ateş baskını ile açık arazide biçildiler. İşler ters gitmiş, baskını yapacak taraf baskına uğramıştı. Birinci hücum kademesindeki zayiat yandan fazlaydı. Baskın tamamıyla ve bütün cephe boyunca ortadan kalkmıştı. Harekât planı ve plandaki ana fikir ile başarı olasılıkları tamamen yitirilmiş ve işler çığırından çıkarılmıştı.

Alayların ilk hat taburları bütün çabalarına ve gösterdikleri gerçekten benzersiz kahramanlıklara karşılık, bir adım fazla ilerleyemediler. Çok ağır zayiat verilmişti. Şehitler koyun koyuna düşman siperleri önünde yatıyor, gece karanlığında duyulan birçok ağır yaralının iniltileri etrafı hüzne boğuyordu. Düşman mevzileri önündeki aşılmaz ateş barajı, gün ağarıncaya kadar aynı şiddetle devam etti.

19 Mayıs günü başlayan ve Arıburnu bölgesinde yapılan taarruzların saat 03:30 ile gün doğuşu saat 05:30'a kadar olan birinci döneminde hemen hemen hiçbir ciddi sonuç elde edilememiştir. Muharebe koşullarının mevzi savaşına dönüştüğü, düşman tahkimat ve savunma mevziinin bütün derinlikleri ile iyi hazırlanıp donatıldığı, bu gibi kuvvetli mevzilere gündüz taarruzları için gerekli ateş gücünden ve teknik olanaklardan yoksun bulunuş gibi taktik nedenler dolayısıyla ne yapılacaksa bu gece saatlerinde yapılacak ve gündüz dönemine pek fazla iş bırakılmayacaktı. Fakat, gerçekler bunun tersi idi. Gece harekâtında yapılan saldırılar başarılı olamamış ve her şey gündüze kalmıştı.

Karmaşık hesaplar, fikir ve terslikler içerisinde 19 Mayıs gece hücumunun gün ışırken aynı şekil ve şiddette devam ettirilmesine karar verildi. Yine çok kan dökülecek, hiçbir şey değişmeyecek ve Çanakkale Cephesinin bu korkunç insan kıyımı 19 Mayıs'ta 10.000 kişilik zayiatla sonuçlanacaktı.

19 ncu Tümen Komutanı Mustafa Kemal'in yüksek iradesine ve her yere yetişen kudretli varlığına rağmen, ileri harekât durmuştu. 57 nci Piyade Alayının takviyesine ve yakın çevresindeki durumu değiştirilerek uygun koşulların hazırlanmasına ihtiyaç vardı.

Birinci hat alayları geriden yetiştirilen İhtiyatlarla takviye edilerek taarruzlara devam olunması istendi. Tümen ihtiyatı olarak elde tutulan 72 nci Alay sağ kanatta 64 ncü Alayın ve 45 nci Alayın 3 ncü Taburu İle 27 nci Alayın 3 ncü Taburu da 57 nci Piyade Alayının üzerine yanaştırılarak taarruz edildi. Tümen bütün kuvvetini kullanmıştı. Hücumlar üst üste ve yiğitçe tekrarlandı. Fakat, değişen bir şey yoktu. Birliklerden gelen raporlarda, açılan kanatlardan alınan yan ateşleriyle ilerdeki birliklerin pek fazla hırpalanıp tıkandığı ve bu koşullar altında taarruzu sürdürebilmek olanaklarının fazlasıyla zorlaştığı bildiriliyordu.

19 Mayıs taarruzunun gündüz döneminde, 19 ncu Tümenin gösterdiği bütün çabalar hiçbir sonuç vermedi. Birinci hat alayları ellerinden geleni yapmış fakat, kuvvetli düşman tahkimatını söktürmek mümkün olamamıştı. 64 ncü ve 57 nci Piyade Alayının düşman siperlerine girmiş olan 2 nci Taburu, denizden yapılan bombardımanlarla düşman ağır makineli tüfeklerinin her yandan üzerlerine çöken ateş baskısı altında dayanamaz hale geldiler. Buradaki birlikler eski mevzilerine çekildiler. Böylece, 19 ncu Tümen, dört buçuk saatlik çetin bir muharebeden sonra eski başlangıç durumuna dönmüş oldu.

Nihayet, Kuzey Grubu Komutanlığının gönderdiği emirlerle bütün cephedeki taarruzlar saat 10:00'dan itibaren durduruldu. Ordu komutanın emirlerine göre; bulunulan hatlarda tahkimat yapılarak yerleşilecek, bütün savunma tedbirleri alınacak ve muhtemel düşman taarruzları karşısında bir adım dahi geri atılmayacaktı.

Düşmanın en fazla çekindiği ve daima ağırlığını sırtında duyduğu bölge 19 ncu Tümen Cephesi idi. Saat 08:00'den itibaren başlayan düşman karşı taarruzları, saat 09:30'da 64 ncü Alay mevzilerinde ve saat 15:30'da 57 nci Piyade Alayı üzerine devamlı takviyelerle tekrar edildi. Aynı hareketler 19/20 Mayıs gecesi de devam etti. Fakat, bütün bu taarruz girişimleri kolaylıkla önlendi ve düşman birlikleri Türk siperlerine varamadan püskürtüldü.

Arıburnu' ndaki muharebeler tamamen sona erdi ve iki taraf kuvvetleri bütün güçleriyle tahkimat işlerine giriştiler. Bundan sonra Arıburnu bölgesinde Mayıs ayı sonuna kadar kayda değer Önemli bir harekât olmadı.

Bu Yazı 16254 kere okunmuştur.


Sayfalar 1 2 3 4
 

Resmi Büyütmek için tıklayın...

Çanakkalede Bir Grup Subay

Resmi Büyütmek için tıklayın...

Türk Askerleri gezde ve gözde hedeflerine ateş açıyor (1915)

Resmi Büyütmek için tıklayın...

Siper Kazan Anzak Askerleri ve Subaylar

Resmi Büyütmek için tıklayın...

Türk Birliklerinin ANZAKLAR' a Taarruzdan Önceki Bekleyişi

 
 

Sitede yayınlanan her türlü yazı, haber, resim, şiir, müzik ve videonun izinsiz kullanılması, yayınlanması yasaktır.

 

Tasarım & Programlama ÜÇBOYUT